Abonneren  Inloggen

Digitaal veredelen: steeds fraaier

29 september 2022

Digitale veredeling wordt steeds fraaier en meer dimensioneel dan ooit in analoge offset- en zeefdruk-mogelijk was. Digitale veredeling dringt onze leefomgeving binnen. We lopen erop en kleden ons ermee.

In dit artikel verstaan we onder veredeling ‘het bedekken van substraten of voorwerpen met een verfraaiend-, verbijzonderend-, verduurzamend (gebruiksverlengend) laagje’. En dit met een digitale grafische techniek. Bedoeld zijn digitale veredelingstechnieken, gebruik makend van inkjet-, laser-, plotter- en Smartphonetechniek. Laatstgenoemde met de alweer gepasseerde augmented reality (Layar). Digitale veredeling mikt op een haptische waarneming met het ultieme doel, meer zintuigen van consumenten en ontvangers aan te spreken, dan met analoge technieken gewoonlijk kan. Vaak met industrieel/functioneel- respectievelijk civiel gerichte focus. Trendneigingen bij digitale veredeling: het aanbrengen van derde- en oprekkende sensorische dimensies. Bijvoorbeeld 3D-print en de heilige graal van glossy metallic print. Meest succesvolle digitale veredeltechnieken verdringen analoge veredelingssystemen soms naar de hobbysfeer. Bijvoorbeeld handmatige automotivebeletteringen en dito airbrushdecoraties. Die zijn gemigreerd naar de digitale signwereld (carwrapping), dat wellicht verder migreert naar een Dürr’s SharpCoater EcoPaintJet Pro-robotisering.

Agfa’s raakvlakken

Echte ‘Vorreiter’ in digitale veredeling is Agfa; zeker door overname van Inca-Cambridge. Maar er is veel meer! Immers, we lopen eróp, lopen ermee en kleden ons met Agfa’s veredelingsproducten. Agfa’s jetinkten-potentie is vaak trigger om er machinevarianten bij te ontwikkelen; zoals de uitgebouwde Jeti Tauro-familie. Voor lederdecoratie de (Tauro) Alussa eTU25 LedUV-inkjetprinter, specifiek uitgevoerd voor leerdecoratie met een output à 80m²/u (alleen CMYK) of 40m²/u (wit+kleur). Bijbehorende Agfa jetinkt, Alussa iUL 10 UV-inkt is ‘geknipt’ voor echt-lederbeprinting, dankzij behoud van souplesse en schuurvastheid. Bij flooring- en homedecoration biedt Agfa de InterioJet 3300 à 340m²/u output met Agfa’s watergebaseerde pigmentinkt op décorpapier en/of décolaminaat-papier. Voor display- en outdoorsignage is de grote Jeti Tauro 3300 UHS ontwikkeld met bijbehorende Altamira LedUV-inktset voor papier- en karton-/displayprint. Op Fespa’22 demonstreerde Agfa een digitale veredeling op zijn Jeti Tauro H3300 HS LED meerkleurenprinter (CcMmYKk+Lak met max 60 printkoppen / max 1200dpi à max 600 m²/h). Heel apart was diens spiegellakkering, inkjetgeprint op lippen en nagels van een damesmodel. Agfa adresseert nu vooral industriële markten en zal in ook verpakkingsmarkten gaan expanderen, gezien de overname van Inca (Onset-series).

Spiegellakkering in Agfa’s inkjet geprint

Wat printpotentie laat zien

Post-corona evenementen zoals ESMA’s IPI-conferentie en Fespa’22 leverden uiteraard digitale veredeling-eyecatchers. Onderandere Marabu’s en Mimaki’s digitale flessen-, respectievelijk drinkblikjesveredeling. Marabu heeft samen met Koenig&Bauer-Kammann zijn digital-embossing gelanceerd; het MaraShape DUV-HBV systeem (Mara Shape DUV-HBV High Build Varnish). Na ‘flambering’ van kale blanco flessen en primeropdracht volgt eventuele CMYK UV-beeldprint, waaróp de MaraShape DUV-HBV heldere glaslak in meerdere passes tot 3mm een ‘glasreliëf’ opbouwt. Vaatwasser-bestendigheid van prototypentests hield het al >300 wasbeurten uit. Het kan een flinke doorlooptijd- en kostenbesparing zijn voor kleine oplages ‘embossed’ glasverpakkingen. Decoratie van cilindrische of conische vormen is een geëigende kwaliteit van het Amerikaanse InkCups’, wiens UV-inkjet rondprintapparatuur en demonstraties geregeld te zien zijn op West-Europese beurzen; jongstleden in gerobotiseerde uitvoering. InkCups’ printsamples hebben een hoge vaatwas-resistentie en slagvastheid. Mimaki’s UJF LedUV-printers demonstreren stuksgewijs ook steeds weer te decoreren rondverpakkingen, automotive-onderdelen en gadgets. Daarmee kwam Mimaki als eerste op de markt; gevolgd door Mutoh, Roland DG, en overigen. Mimaki’s staalkaart suggereert een spiegellakkering à la eerdergenoemd Agfa. Mimaki’s software 2.5D Texturemaker suggereert in LedUV-print een op willekeurige en oneffen ondergronden getoond waterdruppeleffect. Dat is in 15 inktlagen geprint, maar kan bij printen van 67 lagen tot max 1.5mm reliëfhoogte komen. De opbouwprintpasses printen wit en in de laatste printpasses komt het fc-beeld er overheen. De slagschaduwtjes en hoge-lichten zijn onderdeel van het fullcolour-beelddocument en helpen meer 3D te suggereren dan je met vingers echt voelt.

Sample 2.5 D Mimaki Texturemaker

2,5D print

Durst demonstreerde iets vergelijkbaars en noemt het ‘Haptic 2.5D Textural Printing’; vijf jaar geleden samen met Big Impact-Eindhoven ontwikkeld. Het waarom, dat niet iedere signmaker dit aanbiedt ligt in het tijdrovende- en dus kostbare proces op de inkjetprinter. Hetzelfde principe gebruikt Canon/Océ’s Touchstone 2.5D-print, toegepast in het ±40x55cm fantasieportret van Elisabeth-II en hangend in de Fespa’22-eregalerij. Ontworpen door Iain Alexander. Maker: het Britse Fespa-lid Stylo op diens Canon Arizona UV-flatbedprinter in een driestappenproces. FC-print direct op 0.9mm aluminium. Verder reverseprint op 5mm acrylkunstsof. Na sandwich-samenvoeging van deze twee volgde een frontale print bovenóp het acryl in Touchstone, afgedekt met glanslak. Alternatief voor kostbare 2.5D UV-inkjet is doming. Dat creëert met z’n welvende-, opbollende domingpolymeer een 3D-achtig vergrootglaseffect over de onderliggende afdruk en geeft die volume. Ook versterkt doming de kleuren en maakt beelden krasvast. Doming op stickers etcetera maakt ze heel chique; dus ‘geknipt’ voor promotionele artikelen. Dominglaag-dikte varieert oppervlak-afhankelijk, tussen ±1½ en 3mm; véél dikker dan bij ‘digital embossing’ met UV-lak.

Kornit’s ‘digital inkjet-embroidery’.

Uit onverwachte hoek

Onverwacht dook uit het DTF-printsegment iets op dat oogt en voelt dan als een transparante reliëfachtig/glossy ‘UV-digital embossed decal’ met een geschatte reliëfdikte à bijna 1mm; enigszins doming-achtig. Het dessin wordt multipass leesbaar óp de lijmlaag van een zelfklevende ‘receiverfoil’ geprint en UV-gedroogd. Vervolgens wordt het UV-printdessin via een ‘transferfoil’ van de lijmlaag getrokken en zelfklevend vastgezet op een stugge ondergrond. Het printsysteem is eigenlijk ontwikkeld om fullcolour PVC-, ID-kaarten en telefoonhoesjes te decoreren en komt van AGA Color Solutions uit Assen. Al even onverwacht lanceerde Kornit zijn XDi 3D-reliëfs op T-shirts en ander katoen- of polyestertextiel; ook weer opgebouwd in meerdere printpasses, tussendroging en laatste kleurlaag. Het is heel slim uitgewerkt. Immers, zo’n dikke deklaag op draagtextiel is onaangenaam. Om het eindresultaat soepel te houden ‘knipt’ Kornit’s softwaremodule de beeldlagen op in punten respectievelijk matrixpatronen, passend bij het dessin, zoals bij het flamingo-dessin. Dat suggereert een in borduursteken opgebouwd verenpakket van de vogel. Maar door Kornit’s ‘opknipmethode’ is er een redelijk soepel te dragen textiel ontstaan; dankzij Kornit’s ‘digital inkjet-embroidery’.

Goudkleurig 2.5D-behang van Veik

Dit was te verwachten

Het Litouwse Veika uit Vilnius lanceerde drupa’16 al zijn digitale fullcolour Dimense-printsysteem. Dat creëert 2.5D-behang. Het was toen nog maar een begin. Veika voegde daar Fespa’19-München een goudkleurig 2.5D- reliëfgeprint behang toe. Het Veika-systeem werkt met inkjetgeprinte zwelchemie op substraat dat daardoor opzwelt. Die opzwelling volgt aansluitend na het fc-printen, tijdens het drogen in de Dimensor-S printer. Nu is daar de feature ‘Glitz’ aan toegevoegd. Eenvoudig gezegd een glitterstrooier, die dankzij de nieuwe Dimensor-SG glitters op een geprinte kleeflaag strooit. Prototype daarvan was alleen per brochure en op een wand-sample aanwezig. Dat glitterprinten zal in een separate stap moeten gebeuren à la Scodix, omdat het zwellen eerst klaar en droog moet zijn voordat lijmprinten en glitter strooien kan. Daarom specificeert Veika dat hun glitterprint ook op allerlei (niet opzwelbare) substraten kan. Veika gaat voor de Dimensor-SG glitter-, mica-, goud- en zilver-flakes beschikbaar maken. Deze Glitz-feature was te verwachten omdat zowel printer als de extra Glitz-strooier uit dezelfde Israëlische bron komen.

Keiron’s metallic printsample

Hybride digitale veredeling

De Eindhovense Startup Keiron belichtte tijdens ESMA’s IPI-conferentie door dr Shahzad Khan, zijn nieuwe LIFT-printtechniek (Laser Induced Forward Transfer; door laser veroorzaakte voorwaartse overdracht). Met koperhoudende inkten in LIFT-printtechniek gemaakte samples tonen dat het ook een potentiële veredelingstechniek is. Iedere pasteuze inkt die in dit printsysteem op een glasplaat wordt uitgestreken, kan via een laserpuls door de rug van die glasplaat worden afgeschoten op een substraat. Het geheim zit ’m in de eis dat de inktpasta een verdampend bindmiddel moet hebben. Daardoor creëert de laserpuls een luchtbelletje, dat de inkt van de glasplaat afschiet op een substraat. De nu al fijnste resolutie is 35 micron laserpuls-Ø, plus wat puntverbreding. De LIFT-printtechniek ontwikkelt zich nog, maar lijkt nu al op een toonwaardenvariabel beeld in metallic inkt.

Iets totaal anders ontwierp Kunstenaar Beatriz Milhazes voor Louis Vuitton. Met behulp van digitale snijtechniek creëerde zij een decoratie op een Capucines-tas. En dat met 18 gekleurde lamsleersoorten van gelijke dikte. Een digitale CNC-router sneed haar gesepareerde lamsleerdecoratiestukken. Vuittons leerbewerkers maakten er vervolgens met inlegwerktechnieken een begeerlijk eindproduct van.

Louis Vuitton-tas met digitaal CNC-gesneden decor

Dit artikel verscheen eerder in PRINTmatters 5. Ook het PRINTmatters magazine in de bus? Neem een abonnement.