Papier-alarm als kerstboodschap. Vrees voor bloedbad
In 1 jaar tijd is de prijs van bepaalde veelgebruikte papiersoorten met bijna 50% gestegen. De verkrijgbaarheid en daarmee ook de prijzen van papier lopen zo uit de hand dat het de continuïteit van grafische bedrijven in gevaar brengt. Erwin de Lange, directeur van Veldhuis Media: ‘Ik vrees dat het een bloedbad wordt, als dit niet gekeerd wordt.’
Deze ernstige situatie is de nare kerstboodschap die bovenop de corona-ellende terechtkomt. PRINTmatters sprak ondernemers in het grafische over dit onderwerp. Allemaal, van rapportenprinters tot grote folderjongens, schetsen ze een overspannen markt. Prijzen schieten de lucht in. Bestellingen worden soms maar half uitgeleverd. Drukkers ontbreekt het aan zekerheid. Klanten verkeren in onzekerheid. Klanten willen (uiteraard) geen (tussentijdse) prijsverhogingen.
Het Wilde Westen
Wie kan hier iets aan doen? Het begint steeds meer op het Wilde Westen te lijken. Hoe kan je een spoedorder realiseren als je de daarvoor bestemde papiersoort niet kan krijgen? Ondernemers bieden alternatieve papiersoorten aan, die ze normaal nooit zouden durven aanbieden. Maar wil de klant die soort wel? Vervolgens gaat de klant aan de wandel om misschien een eenmalig mazzeltje te hebben bij een andere drukker. Maar uiteraard komt ook de klant op termijn van de koude kermis thuis.
Je nek (te ver) uitsteken
Tijdens recente interviews kwam naast de coronasituatie de papier- en kartonsituatie steeds vaker aan bod. Drukkers die het zich kunnen veroorloven trachten hun voorraden te optimaliseren. Sommigen steken hun nek ver uit, bestellen en kopen alles wat ze te pakken krijgen. En huren zelfs extra ruimte voor soorten, waarvan ze verwachten die zeker te kunnen verkopen.
Maak je borst maar nat
Piet Jorritsma van PaperChainManagement zei tijdens de Vakdag Print & Sign in oktober nog: ‘Dus grafische industrie, uitgevers en retailers met printmedia: maak uw borst maar nat de komende jaren! Ik weet niet waar dit gaat eindigen.’ Volgens hem duurt de situatie nog jaren.
Continuïteit komt in gevaar
Eén van de ondernemers die wèl met naam genoemd wil worden, is Erwin de Lange, directeur van Veldhuis Media, een onderneming die veel boeken en tijdschriften produceert. Hij bevestigt de moeilijke marktsituatie, maar gaat nog een stapje verder dan Jorritsma. ‘Het is beangstigend wat er nu gebeurt. Ik maak me er grote zorgen over. Deze situatie brengt de continuïteit van veel drukkerijen in gevaar. Ik vrees dat het een bloedbad wordt, als dit niet gekeerd wordt.’
Risico’s
‘Ook wij kopen meer papier dan we gewend zijn en bestellen ver vooruit. Ook dat heeft risico’s, want je weet helaas niet zeker of je het geleverd krijgt en je kan geen prijs met de leverancier afspreken. Aan de andere kant heb je met klanten te maken die, zoals bij ons uitgevers met langjarige afspraken, ook hun productprijs verbonden hebben aan eerder geldende papiertarieven.’
Belachelijke prijsstijging
Voor veel drukkerijen maakt papier zo’n 20 tot 30% uit van de omzet. Wat is het effect als dat kostenelement 50% duurder wordt? Nog afgezien van de andere producten als platen, rubberdoeken en energie levert dat al een belachelijke prijsstijging op. En al heeft de klant begrip voor de situatie van een drukker, kan hij het in zijn prijsstelling doorrekenen? Wil hij dan nog wel kopen? De Lange: ‘Maar je moet het wel doorberekenen, want anders gaat het heel hard van je af. Doordat ook de verkrijgbaarheid een probleem wordt, voorzie ik een ernstige situatie.’
Oorzaak is samenloop van omstandigheden
De oorzaak van deze extreme stijging is een samenloop van omstandigheden. Door de corona-situatie half 2020 stokte de vraag naar grafisch papier dat afschalen bij drukkerijen maar ook bij producenten tot gevolg had. Daarnaast zijn de kosten van transport van grondstoffen -lees containerkosten op de internationale vaart- wel 6 x hoger geworden. En daarbij komt ook nog dat het basismateriaal voor papier, pulp, toenemend wordt ingezet voor hygiëne papier waar in opkomende economieën een sterke groei in plaatsvindt.
Leven met onzekerheid
Normaal gesproken biedt een eindejaars-boodschap ook een hoopvol perspectief. Het enige dat wij op de redactie durven zeggen, is dat de markt op termijn stabiliseert. De vraag is wanneer en op welk niveau. Met deze onzekerheid moeten we voorlopig leven. Sterkte.
Bellen met de redactie
Ondernemers en papierleveranciers die, vertrouwelijk, hun verhaal ook tegen de redactie willen aanhouden, kunnen altijd mailen of bellen.
redactie@printmatters.nl : algemeen, 035 625 61 82
robbert@printmatters.nl : Robbert Delfos, hoofdredacteur PRINTmatters, 06 51 31 02 02
In oktober, op de Vakdag Print & Sign, sprak Piet Jorritsma ook over de papiersituatie.
