Abonneren  Inloggen

Vijfde KVGO-corona-enquête laat zien: we zijn er nog lang niet

17 februari 2021

De grafische sector heeft nog steeds te lijden onder de crisis die vorig jaar ontstond als gevolg van corona en de maatregelen om het virus te bestrijden. Dat blijkt uit de vijfde enquête van het KVGO.

De enquête is verstuurd naar alle KVGO-leden. Meedoen was mogelijk van 25 januari tot en met 8 februari 2021. De vragenlijst werd ingevuld door 22% van de leden. Hieronder lees je de belangrijkste bevindingen. De scores per vraag zijn in te zien in deze download

Probleem: nog steeds minder orders, minder omzet

Net als bij de vorige enquête van het KVGO, gehouden aan het einde van het derde kwartaal van 2020, geeft nog steeds ruim 80% van de respondenten aan als probleem te hebben ‘minder orders, minder omzet’.

Uitgesplitst naar periodes was het vierde kwartaal van 2020 uiteindelijk minder ongunstig dan van tevoren werd verwacht. In onderstaande figuur staan de gegevens van de vierde enquête, waarin werd gevraagd naar de verwachting, naast de gegevens van de vijfde enquête, waarin werd gevraagd naar het resultaat. We zien dat meer bedrijven in het laatste kwartaal van vorig jaar ‘geen tot nauwelijks’ omzetverlies hebben geleden dan verwacht en dat in diezelfde periode de omzet in meer bedrijven een toename liet zien.

Daartegenover staat dat nog steeds 45% van de respondenten aangeeft dat zij te maken hadden met een omzetverlies tussen de 5% en 25%. Dat is precies de groep die niet tot nauwelijks gebruik kan maken van de steunmaatregelen van de overheid, maar nu wel – al geruime tijd – de reserves moet aanspreken.

Januari slechter dan het vierde kwartaal

In januari ging het gemiddeld genomen helaas weer slechter. Zo geven minder respondenten aan dat er geen tot nauwelijks omzetverlies is (18% januari t.o.v. 27% vierde kwartaal 2020) en geven meer respondenten aan dat zij te maken hebben met 25% tot 50% omzetverlies (31% januari t.o.v. 17% vierde kwartaal 2020). En alhoewel het aantal respondenten dat aangeeft te kampen met meer dan 50% omzetverlies relatief klein is, is ook daar een toename te zien: in januari 2021 heeft 10% daarmee te maken terwijl dat in het vierde kwartaal van 2020 3% betrof.

Grote onzekerheid

De nabije toekomst is voor veel grafische bedrijven zeer onzeker. Ruim een vijfde deel (22%) geeft aan niet te weten hoe de omzet zich in het eerste kwartaal van 2021 gaat ontwikkelen. Van degenen die wel een inschatting kunnen geven, denkt 58% een omzetverlies tussen de 5% en 50% te lijden. 13% van de respondenten is hoopvoller gestemd: zij denken dat er geen tot nauwelijks omzetverlies (11%) of zelfs een omzettoename (2%) zal zijn.

In onderstaande figuur staat het omzetverlies van januari naast de verwachting voor het gehele eerste kwartaal van 2021.

Maatregelen die bedrijven nemen

Bijna 75% van de bedrijven neemt maatregelen om met het coronavirus om te gaan. Zo wordt in bijna 23% van de bedrijven in andere roosters of op andere tijden gewerkt en vraagt zo’n 42% van de werkgevers aan hun medewerkers om andere klussen in het bedrijf op te pakken. Ook zijn er bedrijven die de tijd gebruiken om het personeel intern op te leiden: dit meldt 13% van de respondenten.

Alhoewel thuiswerken in veel functies in onze bedrijfstak niet mogelijk is, gebeurt het door de mensen die het wel kunnen doen weer vaker dan vlak voor de zomer (enquête 3) en in het najaar (enquête 4): 30% van de bedrijven geeft aan dat zij het personeel nu zoveel mogelijk laten thuiswerken. Dit heeft ongetwijfeld te maken met de huidige lockdown en de dringende oproep van het kabinet om zoveel mogelijk thuis te werken. In onderstaande figuur staan de scores op deze maatregel in de vijf KVGO-corona-enquêtes.

Dat thuiswerken ook beperkingen kent, blijkt uit opmerkingen die zijn gemaakt bij de enquêtevragen. Zo meldt iemand dat door het thuiswerken bij tijd en wijle de doorloop van opdrachten stagneert.

In deze enquête is voor het eerst gevraagd naar andere maatregelen die bedrijven kunnen nemen, zoals het minder uitbesteden van deelwerkzaamheden, nieuwe dienstverlening en digitale orderverwerking. Uit de antwoorden blijkt dat het minder uitbesteden van deelwerkzaamheden veelvuldig gebeurt: bijna een derde van de bedrijven geeft aan deze maatregel te nemen. 11% is bezig met het al dan niet versneld opzetten van nieuwe dienstverlening ter compensatie van het wegvallen van een deel van het orderpakket en 6% met het al dan niet versneld invoeren van web-to-print portal technologie voor digitale orderverkrijging en -afhandeling.

Steunmaatregelen van de overheid

Uit de enquête blijkt dat de grafische sector gebruikmaakt van steunmaatregelen van de overheid. Zo zal 40% van de respondenten de tweede tranche van de NOW 3 (eerste kwartaal van 2021, ook wel NOW 4 genoemd) aanvragen en geeft 27% aan om voor deze zelfde periode de Tegemoetkoming vaste lasten (TVL) aan te gaan vragen.

Zoals hierboven aangegeven zijn er helaas ook bedrijven die weinig tot niets hebben aan de steunmaatregelen, bijvoorbeeld omdat hun omzet niet voldoende is afgenomen.

Verlies aan arbeidsplaatsen

De steunmaatregelen van de overheid kunnen niet voorkomen dat de coronacrisis gevolgen heeft voor de arbeidsmarkt in de grafische sector. Zo geven bedrijven aan dat zij uitzendkrachten of zzp’ers niet meer inhuren of oproepkrachten niet meer oproepen: 25% van de bedrijven neemt één of meerdere van deze maatregelen. Dat komt redelijk overeen met de antwoorden op de vorige enquêtes, toen steeds zo’n 23% van de respondenten aangaf deze maatregelen te nemen.

Slechts een enkel bedrijf heeft juist extra personeel nodig: 1%.

Daarnaast is gevraagd of in de onderneming sprake is van verlies van arbeidsplaatsen als gevolg van het coronavirus. Bij de vorige enquête, in het najaar van 2020, was dat in 24% van de bedrijven het geval en dat is nu opgelopen tot 30% van de respondenten. Uit het onderzoek van het A&O-fonds naar de sector, zoals gepubliceerd in Grafimedia in cijfers 2020, komt eveneens naar voren dat sprake is van (oplopende) werkloosheid in de grafimediabranche.

Tot slot

Deze enquête heeft ons wederom waardevolle gegevens opgeleverd en we danken iedereen dan ook hartelijk voor de genomen moeite.

Bron: KVGO