Abonneren  Inloggen

Drukker vindt airco uit

24 juni 2020

Soms kom je ineens van die grappige weetjes tegen. Zoals bijvoorbeeld dat het ooit een drukker was die de aanzet gaf tot de uitvinding van airconditioning om de effecten van luchtvochtigheid op het drukproces te verminderen.

De uitvinding van de airconditioning heeft helemaal niets te maken met menselijk comfort, waar het tegenwoordig veelal mee geassocieerd wordt. Nee, het was Sackett-Wilhelms Lithographing and Publishing in New York die de Buffalo Forge Company, een bedrijf dat verwarmings- en ventilatiesystemen produceerde, vroeg om een systeem te ontwikkelen om de luchtvochtigheid te reguleren. Zij hadden namelijk grote moeite met de kwaliteit van hun vierkleurendruk, door de wisselende omstandigheden tussen de drukgangen, die toen nog per kleur gingen.

Willis Carrier

De Buffalo Forge Company gaf de opdracht een dergelijk systeem te ontwikkelen aan Willis Haviland Carrier, een net afgestudeerd ingenieur. Op 17 juli 1902 kwam hij met de oplossing in de vorm van wat nu algemeen erkend wordt als 's werelds eerste moderne airconditioningssysteem. Met sproeikoppen om de lucht af te koelen en er water aan te onttrekken slaagde Carrier er in om niet alleen de temperatuur te regelen, maar ook de luchtvochtigheid op een constante 55% te houden.

The weather maker

Het systeem werd door Buffalo Forge in eerste instantie vooral verkocht voor andere industriële toepassingen waar vocht een probleem was. Maar Carrier zelf zag de mogelijkheden en onderzocht in 1906 al hoe hij het klimaat in bijvoorbeeld theaters en bioscopen kon beheersen. Die gingen in de zomer vaak dicht vanwege warmteproblemen. Hij noemde zijn systeem ‘The weather maker’ en het werd snel populair in bioscopen, waar airconditioning even belangrijk werd als de film die er draaide. Het fenomeen zomer blockbuster in de filmindustrie en de opkomst van overdekte winkelcentra zijn rechtstreeks terug te leiden naar de uitvinding van airconditioning.

Hogere productiviteit

Inmiddels zijn er tal van toepassingen die niet mogelijk zouden zijn zonder airconditioning, zoals de enorme servers die tegenwoordig nodig zijn voor internet. En sommige steden zouden niet eens bestaan, denk bijvoorbeeld aan Dubai. En hoewel het de eerste bedrijven die airconditioning gebruikten vooral ging om het beheersen van de luchtvochtigheid en het welbevinden van hun werknemers bijzaak was, blijkt inmiddels uit tal van onderzoeken dat die toch echt een stuk productiever zijn bij temperaturen tussen de 18 en 22 graden Celsius dan bij hogere temperaturen.

Beluister een (Engelstalige) podcast over de uitvinding van de airconditioning en de gevolgen daarvan voor de wereld.